Gepubliceerd op: 31 juli 2023
Als je last hebt van duizeligheid, wil je natuurlijk dat dit zo snel mogelijk weer verdwijnt. In sommige gevallen kan vestibulaire revalidatie je hierbij helpen. Je voert hierbij verschillende oefeningen uit waarbij je hoofdbewegingen maakt. Hiermee wek je eerst lichte duizeligheid op, maar je traint zo eigenlijk je hersenen en hierdoor vermindert de duizeligheid. Dit kan je bijvoorbeeld doen als je langdurige duizeligheid hebt door een storing in je evenwichtssysteem, zoals bij neuritis vestibularis. Maar wat houdt vestibulaire revalidatie precies en, welke oefeningen kun je doen en voor wie is dit geschikt? In deze blogpost lees je hier alles over.
Wat is vestibulaire revalidatie?
Vestibulaire revalidatie is het doen van oefeningen om duizeligheid te verminderen, dat veroorzaakt wordt door een verstoord evenwichtssysteem, zoals bij neuritis vestibularis. Bij vestibulaire revalidatie maak je verschillende hoofdbewegingen om duizeligheid op te wekken, wat in eerste instantie tegenstrijdig lijkt. Het doel hiervan is echter om je hersenen te trainen, waardoor de duizeligheid geleidelijk afneemt. Hoewel dit in de eerste weken wat meer duizeligheid kan veroorzaken, neemt dir na circa 2 weken meestal wel af.
Je kunt aan de slag met vestibulaire revalidatie onder begeleiding van een fysiotherapeut. Vind hier een gespecialiseerde fysio bij jou in de buurt. Of ontdek de gratis online cursus “Vertigo Training“, waarbij je 6 weken lang aan de slag gaat met oefeningen.
Voor wie zijn de oefeningen geschikt?
Het beste kun je overleggen met je huisarts of andere behandelaar of vestibulaire revalidatie voor jou geschikt is. Over het algemeen geldt dat dit je kan helpen als je 1 maand of langer last hebt van duizeligheid en als die duizeligheid erger wordt als je je hoofd beweegt. Dit geldt echter niet als BPPD de oorzaak van jouw duizeligheid is. In dat geval zijn er andere oefeningen die je met de fysio kunt doen om je herstel te bevorderen. Overleg hiervoor met jouw arts.
Het is echter belangrijk om te realiseren dat de oefeningen niet werken tegen de aanvallen bij de ziekte van Ménière. Ze kunnen echter wel het gevoel van duizeligheid en instabiliteit tussen de aanvallen door verminderen.
Om erachter te komen of deze oefeningen voor je werken, probeer ze uit en merk op of je hier duizelig van wordt. Mits je niet duizelig wordt van het uitvoeren van de oefeningen, zelf niet als je deze op een hoge snelheid uitvoert, dan zullen deze oefeningen niet effectief zijn om je duizeligheid te verminderen.
Wanneer moet ik de oefeningen vermijden?
Vermijd de oefeningen als ze 1 van de volgende klachten lijken te veroorzaken:
- Scherpe, zware of aanhoudende pijn in je nek, schedel of oor
- Slappe knieën
- Verlies van bewustzijn of een black-out
- Gevoelloosheid, slapte of tintelingen in je armen en benen
- Duizeligheid bij het achterover bewegen van je hoofd
Het oefenen
Het oefenschema
Maar hoe ga je met de oefeningen aan de slag? Je stelt voor elke week en oefenschema samen, je noteert hierin welke oefeningen je doet, of je deze staand, liggend of lopend hebt gedaan en je geeft een score voor de intensiteit van de duizeligheid. Je geeft een 0 als je geen symptomen hebt, 1 voor zeer lichte, 2 milde en 3 voor hevige symptomen.
Gebruik de scores uit dit schema om voor de week erop te bepalen welke oefeningen je gaat doen en met welke intensiteit. Bij een score van 0, is deze oefening niet nodig. Bij 1 en 2 moet de oefening dagelijks uitgevoerd worden. Als je een 3 scoort moet je de oefening ook dagelijks uitvoeren, maar wel moet het in een langzamer tempo uitgevoerd worden. Consistentie is dus erg belangrijk, je moet de oefeningen dagelijks uitvoeren voor het beste effect.
Als je 0 scoort, of wekenlang 1 voor een bepaalde oefening, dan kan deze moeilijker gemaakt worden. Je kunt de oefening eerst versnellen, als dat goed gaat, kun je de oefening ook staand proberen. Doe dit wel naast een bed of bank, zodat je snel kunt zitten als je erg duizelig wordt. Zorg ervoor dat je de oefeningen altijd veilig uitvoert. Als je ook staand in een hoog tempo de oefening goed kunt doen, dan kun je dit vermoeilijken door het lopend uit te voeren. Wanneer je met gemak achter- en vooruit kunt lopen, is het niet meer nodig de oefening uit te voeren.
Aan de hand van het oefenschema kun je bepalen of je een oefening moet vermakelijken, vermoeilijken of dat je deze niet meer hoeft ui te voeren. In deze brochure over evenwichtsoefeningen wordt dit oefenschema en het gebruik hiervan nader uitgelegd.
De oefeningen
Basisoefeningen
Er zijn 6 basisoefeningen die je alle op eenzelfde wijze uitvoert. Je maakt een hoofdbeweging die 10 seconden duurt en dit voer je 10 keer uit. Daarna wacht je 10 seconden en voer je dit nogmaals 10 keer uit. En dit doe je voor elke oefeningen. De hoofdbewegingen bestaan uit variaties op 2 verschillende soorten bewegingen: Je hoofd knikken en je hoofd schudden. Hieronder volgt een overzicht van de 6 oefeningen.
- Schudden:
Draai je hoofd van links naar rechts en weer terug. Draai je hoofd zo ver mogelijk, zonder te forceren en blijf meekijken in de richting waarin je beweegt. - Schudden met gesloten ogen:
Voer dezelfde oefening uit, maar houdt dit maal de ogen gesloten. - Schudden en staren:
Houd je wijsvinger recht voor je en blijf hiernaar kijken, terwijl je je hoofd schudt. - Knikken:
Beweeg je hoofd voor- en achterover, zover je kunt, zonder te forceren en blijf meekijken. - Knikken met gesloten ogen:
Knik je hoofd met je ogen dicht. - Knikken en staren:
Houdt je vinger voor je en blijf hiernaar kijken, terwijl je knikt.
Algemene activiteiten
Buiten het dagelijks uitvoeren van de basisoefeningen, is het ook van belang om lichamelijke activiteiten uit te voeren. Hieronder staan een aantal voorbeelden van activiteiten. Noteer per week welke activiteiten je hebt gedaan en probeer dit onderdeel van jedagelijks leven te maken.
- Bal vangen:
Neem een zachte bal en oefen met omhoog gooien en vangen. Ook deze oefening kun je eerst zittend uitvoeren en dit vervolgens uitbreiden naar staand en lopen uitvoeren. - Wandelen:
De wandelafstand verschilt per persoon. Begin klein en zodra je merkt dat dit goed gaat, maak je de afstand iets langer. Ook de omgeving kan invloed hebben, een drukke omgeving bijvoorbeeld kan de duizeligheid verergeren. Houd hier voor jezelf rekening mee. - Sport, dansen, conditietraining, de Wii:
Als je duizeligheid verminderd is, kun je het sporten oppakken. Begin hierbij ook met iets minder intensiefs en bouw dit rustig op. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met “sporten” met de Wii of yoga. - Reizen:
Misschien geeft reizen in bijvoorbeeld een auto of de trein je duizeligheid. Door ermee te oefenen kun je er weer vanaf komen. Begin met korte afstanden en ga steeds een stukje verder.
Speciale oefeningen
- Op 1 been:
Heb je telkens de neiging je evenwicht te verliezen? Dan kun je baat hebben bij het uitvoeren van de basisoefeningen op 1 been. Doe dit nadat je de oefening lopend heb kunnen uitoefenen. Let er overigens op dat je dit naast een bed of bank doet, zodat je iets zachts heb om je eventueel op te vangen. - Reiken:
Word je duizelig van omhoog, omlaag, of achterover reiken? Ga dan in een stoel zitten en oefen het kijken naar en aanraken van plekken op de vloer, boven je en achter je. - Kijken naar beweging:
Zijn er bepaalde visuele effecten waar je duizelig van wordt? Je kunt bijvoorbeeld duizelig worden van het kijken naar film, verkeersdrukte of bewegend licht. Probeer dit te trainen door er opzettelijk naar te kijken. Eerst voor korte periodes en bouw dit op.
Dit was mijn informatie voor jou over vestibulaire revalidatie. Ik hoop dat je er baat bij hebt. Veel succes bij het uitvoeren van de oefeningen, maar houdt wel rekening met je eigen veiligheid. Heb je de oefeningen gedaan? Laat in de reacties weten hoe het was! Ik kijk ernaar uit je ervaring te horen.
Veel oefenplezier en tot ziens bij het volgende bericht.
XX Alissa
Gebruikte bronnen:
Thuisarts. (z.d.). Ik ga speciale oefeningen doen tegen duizeligheid. Geraadpleegd op 31 juli 2023, van https://www.thuisarts.nl/speciale-oefeningen-tegen-duizelig-zijn/ik-ga-speciale-oefeningen-doen-tegen-duizelig-zijn
Yardley, L. (2018). Balance Retraining. Geraadpleegd op 31 juli 2023, van https://vestibular.org/wp-content/uploads/2012/02/Balance-Retraining_7.pdf